Σήμερα, οι δράσεις του ΕΣΠ έχουν διευρυνθεί, με στόχο να προστατευτούν όχι μόνο οι πρόσφυγες αλλά και όλοι όσοι δικαιούνται άλλες μορφές διεθνούς προστασίας. Ανάμεσά τους ευάλωτες ομάδες, όπως ασυνόδευτοι ανήλικοι, θύματα trafficking κλπ, στους οποίους το ΕΣΠ ρίχνει ειδικό βάρος.

Το ΕΣΠ, αποτελούμενο από κοινωνικούς λειτουργούς, δικηγόρους, διερμηνείς, πολιτικούς επιστήμονες, κοινωνικούς ανθρωπολόγους και ειδικά καταρτισμένο διοικητικό προσωπικό, σε καθημερινή βάση υποδέχεται και παρέχει δωρεάν νομικές και κοινωνικές συμβουλές και υποστήριξη στους ανθρώπους αυτούς μέσω των τριών βασικών του Υπηρεσιών: την Υπηρεσία Αρχικής Υποδοχής και Διερμηνέων, την Κοινωνική και τη Νομική Υπηρεσία. Μετά την καταγραφή των στοιχείων αλλά και των αναγκών ή αιτημάτων του, και εφόσον διαπιστωθεί ότι ο εξυπηρετούμενος αποτελεί μέρος της ομάδας-στόχου του ΕΣΠ, παραπέμπεται στην αντίστοιχη Υπηρεσία, η οποία και θα καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την κάλυψη των αναγκών του και την υπεράσπιση των δικαιωμάτων του.

Το 2011 το ΕΣΠ παρείχε νομική και κοινωνική συνδρομή σε 11.493 άτομα

Απώτερο στόχο όλων όσων εργάζονται στο ΕΣΠ αποτελεί τόσο η προστασία όσο και η ομαλή ένταξη των παραπάνω ανθρώπων στην τοπική κοινωνία. Στο πλαίσιο αυτό λειτουργεί και η «Πυξίδα», το Διαπολιτισμικό Κέντρο προώθησης της Ένταξης Προσφύγων του ΕΣΠ, όπου παρέχονται δωρεάν μαθήματα ελληνικών, αγγλικών, Η/Υ, ενισχυτική διδασκαλία σε μαθητές ελληνικών σχολείων και προσφέρονται πολιτιστικές, μορφωτικές, καλλιτεχνικές και αθλητικές δραστηριότητες.

Επίσης, το ΕΣΠ αναπτύσσει δράσεις που σκοπό έχουν τη βελτίωση του συστήματος παροχής διεθνούς προστασίας και τον εν γένει σεβασμό και προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Στο πλαίσιο αυτό συνεργάζεται με αρμόδιες αρχές και φορείς, συμμετέχει σε ευρωπαϊκά προγράμματα, προβαίνει συστηματικά σε παρεμβάσεις και προτείνει λύσεις υποβάλλοντας τεκμηριωμένες προτάσεις.

Επιπλέον, με στόχο την ευρύτερη ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού στο θέμα των προσφύγων και του ασύλου, το ΕΣΠ υλοποιεί συστηματικά εκστρατείες και εκδηλώσεις, σεμινάρια, ημερίδες, καθώς και επισκέψεις σε σχολεία.

* Σύμφωνα με τη Διεθνή Σύμβαση της Γενεύης για το Καθεστώς των Προσφύγων του 1951, πρόσφυγας είναι «…το πρόσωπο το οποίο εξαιτίας δικαιολογημένου φόβου δίωξης λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, κοινωνικής τάξης ή πολιτικών πεποιθήσεων, βρίσκεται εκτός της χώρας της οποίας έχει την υπηκοότητα και δεν μπορεί, ή, λόγω του φόβου αυτού, δεν επιθυμεί να έχει την προστασία της χώρας αυτής…».